Jaarlijks archief: 2023

Emoties zorgen voor slaapproblemen

De beste versie van mezelf is de uitgeslapen versie!

Emotionele ontregeling bij slaapproblemen

Slapen, het is zo heerlijk als je uitgeslapen bent! Je voelt je fit en hebt zin om de dag te beginnen! Slaap hebben we nodig om op te laden en gedurende de nacht krijgt het lichaam de tijd om cellen te vervangen door nieuwe cellen en de dag los te laten. Na een nacht goed slapen staan we met nieuwe energie op. Maar wat gebeurt als je slaapproblemen hebt?

Emotioneel ontregelt

Slaaponderzoeker Eus van Zomeren deed een belangrijke ontdekking, als het gaat om slaapproblemen. Hij ontdekte dat slaapproblemen gerelateerd zijn aan het emotionele deel van het brein, het limbische systeem [1]. Om het verband tussen slapeloosheid en een overactief limbisch systeem aan te tonen, liet de onderzoeker proefpersonen deelnemen aan karaoke. Ze namen het gezang van de proefpersonen op en lieten hen hun eigen gezang terug luisteren, voordat ze gingen slapen.

Bij de proefpersonen, die zich schaamden voor hun eigen gezang, lichtte het emotionele deel van het brein op. Na een nacht slapen werd opnieuw een hersenscan gemaakt. De proefpersonen, die zich na een nacht nog het meest schaamden, waren ook de personen die het slechts hadden geslapen. Hun emotionele brein lichtte na een nacht slapen nog steeds op, wanneer zij hu eigen gezang hoorden. Zij voelden zich juist minder uitgerust. Gedurende de nacht hadden zij de meeste dromen en sliepen oppervlakkiger dan de mensen, die na een nacht slapen geen last meer hadden van schaamte. Zij hadden goed geslapen die nacht. Eus van Someren toonde hiermee aan, dat er ook zoiets bestaat als ongezonde slaap. Maar hoe werkt dat dan?

Ongezonde slaap

Normaalgesproken tijdens een rustige remslaap, verwerkt het brein de herinneringen van de dag ervoor. Het lichaam versterkt of verzwakt bepaalde verbindingen in de hersenen betrokken bij het verwerken van emotionele herinneringen. Bij mensen met een rusteloze remslaap gebeurt dit niet. Zij blijven in een staat van alertheid en komen niet goed tot rust. Uit dit onderzoek blijkt dat het niet los kunnen laten van de emotie rondom de herinnering een rol speelt bij slaapproblemen en zorgt voor een ongezonde slaap.

Slecht slapen is een risicofactor voor emotionele stoornissen, zoals angsten, depressie en PTSS. Andersom kunnen emoties, zoals angst en schaamte het ook slaapritme verstoren. Hierdoor kan een vicieuze cirkel ontstaan, waarbij emotionele problemen zorgen voor slaapproblemen en slaapproblemen emoties kunnen versterken. Gelukkig zijn er manieren om deze negatieve spiraal te doorbreken.

Doorbreken van de vicieuze cirkel bij slaapproblemen

Wat je kan doen om de vicieuze cirkel van slaapproblemen te doorbreken is het volgende:

  1. Begin niet over emotionele problemen vlak voor je gaat slapen. Hiermee activeer je het limbische systeem, dat betrokken is bij het ervaren van emoties.
  2. Zorg voor ontspanning voordat je gaat slapen. Dit kan door te zingen, samen te zijn, lachen, bewegen en andere ontspannende activiteiten, die de nervus vagus stimuleren.
  3. Verwerk oude beladen herinneringen. Dit onderzoek toont aan dat onverwerkte emoties van invloed zijn op ons slaapritme en emotioneel functioneren overdag. Je verwerkt emoties, wanneer je kan accepteren en loslaten wat er gebeurd is.
  4. Behandeling van mentale en emotionele klachten gericht op het kalmeren van het emotionele brein. Acupunctuur en coaching kunnen hierbij ondersteunend werken.

Wil je meer weten, wat je kan doen bij slaapproblemen? Neem dan eens contact op met mij, Marjolein Kranendijk.

[1] Haunted by the past: old emotions remain salient in insomnia disorder
R WassingF SchalkwijkO Lakbila-KamalJR RamautarD StoffersHJMM MutsaertsLM TalaminiEJW Van Someren
Brain 2019 Jun 1;142(6):1783-1796.

 

Gezonde zelfzorg bij chronische klachten

Als je dit voor de eerste keer hoort klinkt het misschien egoïstisch. De meesten van ons zijn gewend onszelf weg te cijferen ten behoeve van de ander. We leven tenslotte in een samenleving, wat voor een deel klopt. Als ik het heb over gezonde zelfzorg, dan bedoel ik dus ook niet de narcistische peuter/puberversie van onszelf, het “Ik doe lekker waar ik zelf behoefte aan heb zonder rekening te houden met een ander” deel.

Nee, met gezonde zelfzorg bedoel ik realistisch worden over de wat jij aankan, wil, nodig hebt en wat voor jou klopt binnen de kaders van jouw mogelijkheden. En dat zijn er vaak véél meer dan we denken! Ook als we rekening houden met de gevoelens en wensen van anderen. Gezonde zelfzorg is zoals je houdt van de ander en wil dat die gezond en gelukkig is, je ook houdt van jezelf en wil dat jij gezond en gelukkig bent. Wat ik bedoel is realistisch omgaan met de beperkingen en mogelijkheden van jouw huidige situatie.

Gezonde zelfzorg bij chronische klachten, zoals ziekte van crohn, graves, pijnklachten

Hoe ziet gezonde zelfzorg eruit?

Gezonde zelfzorg begint met herkennen van de innerlijke strijd tussen wat goed is voor jou en wat je denkt dat je moet om aan de verwachtingen van de maatschappij te voldoen. In deze wereld waarin er veel nadruk ligt op het leven van je volle potentie, lijkt het alsof je er alles aan moet doen om uit het leven te halen, wat erin zit. Dit kan behoorlijk overweldigend voelen!

Deze overweldiging ziet je lichaam als een bedreiging en zorgt voor de aanmaak van stresshormonen. Wat ik veel van mijn cliënten hoor zeggen, is dat zij het gevoel hebben dat ze continue “AAN” staan. Goede zelfzorg betekent o.a. op tijd stoppen om te ontspannen en op te laden, voordat je symptomen van stress ontwikkelt. Gaan we door terwijl we voelen dat we over onze grenzen gaan, dan kunnen we oververmoeid raken. Om dit te voorkomen is het aan ons om de keuze te maken wat wij belangrijk vinden en waar wij onze tijd echt aan willen besteden.

Deze prioriteiten voor jezelf helder krijgen heeft tijd nodig. Een aantal vragen, die je jezelf kunt stellen om jouw prioriteiten helder te krijgen zijn:

  • Word ik hier blij van of niet?
  • Voel ik me overweldigt of heb ik het gevoel dat ik het aan kan?
  • Doe ik dit omdat ik bang ben om iets te missen of vind ik het ook echt leuk?
  • Als ik stress voel, kan ik mezelf eerst kalmeren voor ik verder ga?
  • Als ik ergens ja op zeg, kan ik me dan ook aan de belofte houden?
  • Kan ik dankbaar zijn voor wat er in mijn leven gebeurt?
  • Wat wil ik bereiken in mijn leven en neem ik ook de acties om dat te bereiken?

Het vinden van balans

Elke keer als er iets in ons leven verandert vraagt het van ons een nieuwe afstemming op wat kan en niet meer kan. Dit gebeurt bij elke crisis of het nu gaat om het verlies van je baan of je gezondheid, zoals bij een chronische aandoening. In een nieuwe situatie zullen we op zoek moeten gaan naar een gezonde balans. Het heeft tijd nodig om deze te vinden. Dat kan de balans zijn tussen inspanning en ontspanning, werk en privé, us-time en me-time, moeten en genieten, ga zo maar door. Vinden we deze balans, dan ontstaat er innerlijke rust en kunnen we weer van het leven genieten.

Gezonde zelfzorg, gezonde weerstand

Het wordt anders als niet bereid zijn om ons oude leven en verworvenheden los te laten en de nieuwe situatie te accepteren. Hiermee bedoel ik niet dat we klakkeloos moeten accepteren wat ons overkomt en onze weerstand laten varen. Onze weerstand kan ook juist een leidraad zijn om op een intelligente manier om te gaan met een nieuw situatie. Bijvoorbeeld als we weigeren de hoop op verbetering op te geven of ons over te laten nemen door emoties, geeft het ons de kracht om door te gaan. Ik noem dit gezonde weerstand. Het leven vraagt opnieuw van ons om helder te krijgen, wat onze mogelijkheden zijn.

Een voorbeeld wat ik zelf ervaar is dat ik weiger te accepteren wanneer ik klachten heb, dat ik daarmee maar moet leren leven alsof ze er altijd zullen zijn. Het is niet dat ik mijn klachten ontken of er niet naar luister. Maar ik weiger te accepteren dat ze er altijd zullen zijn. Ik heb 2 jaar geleden een hersenschudding opgelopen en loop nu nog steeds met klachten als een gevolg hiervan. Elke keer ben ik op zoek naar nieuwe oefeningen voor de volgende stap in mijn herstel. Dit betekent dat ik nog steeds verbetering merk in mijn klachten ondanks de restverschijnselen, die ik heb.

Vertrouwen in herstel

Vertrouwen hebben we nodig om elke stap in herstel en het leven zelf het hoofd te kunnen bieden.  Hoe beter je leert luisteren naar jouw intuïtie, hoe meer zelfvertrouwen je krijgt om dat te doen wat goed is voor jou.

Wil jij leren beter voor jezelf te zorgen? Neem dan contact op met mij voor een kennismakingsgesprek.